Nagradzana fotografia ujawnia sekretne traumy mężczyzn w Bośni

Nagradzana fotografia ujawnia sekretne traumy mężczyzn w Bośni

Najnowsze wiadomości ze sceny artystycznej Brandenburgii przynoszą ciekawe odkrycia. 16 czerwca 2025 roku została wręczona nagroda Lotto Art Prize for Photography. Nagrodę główną otrzymał Hannes Jung z Bremy za poruszający cykl „Men Don’t Cry”. Te poruszające fotografie rzucają światło na ukryte traumy mężczyzn, którzy doświadczyli przemocy seksualnej podczas wojny w Bośni w latach 90. Według Meetingpoint Potsdam jury określiło prace jako „uwrażliwiające i wzruszające”. Oprócz ciszy i bezsilności poruszają także tematykę codziennych zmagań o przetrwanie i tęsknoty za głosem.

Hannes Jung, urodzony w 1986 r., kształcił się artystycznie w Monachium, Walencji i Hanowerze. Od 2009 roku pracuje jako niezależny fotograf dokumentalny, a obecnie mieszka w Berlinie. Wybór zwycięzców nie był łatwy: do marca o prestiżowe nagrody fotograficzne ubiegało się łącznie 156 artystów z Berlina i Brandenburgii. Oprócz Junga przyznano dwie nagrody sponsorskie po 5000 euro każda. Daniela Friebel została nagrodzona za pracę „WYDARZENIA, 2024”, natomiast Arwed Messmer został uhonorowany za „DEEP TROUBLE”, przedstawiający zdjęcia z Berlina Wschodniego z lat 50. XX wieku.

Sztuka i trauma w centrum uwagi

Prace laureatów można oglądać w Kunstraum Potsdam przy Schiffbauergasse do 22 czerwca 2025 r. Wystawa ta pokazuje, w jaki sposób sztuka służy jako medium umożliwiające rozmowę o traumie i uwidocznienie jej. Nie należy jednak na to patrzeć wyłącznie w kontekście ceny. Wojna w Bośni w latach 90. jest ostrzegawczym przykładem ogromnych, niszczycielskich skutków przemocy seksualnej podczas wojny. Według taz w latach 1992–1995 w Bośni i Hercegowinie zgwałcono ponad 20 000 kobiet podczas czystek etnicznych.

Gwałt został celowo użyty jako broń w tym straszliwym konflikcie, aby stworzyć populacje czyste etnicznie. Ponad 90 procent kobiet, które z pasją doznały tej przemocy, to muzułmanki, a większość sprawców to prawosławne chrześcijanki. Takich czynów nie można mierzyć jedynie liczbami; Niosą niezmierzony ciężar psychicznych i fizycznych blizn, które do dziś pozostają w pamięci wielu ocalałych.

Wgląd w wyzwania stojące przed ocalałymi

Sytuacja społeczno-ekonomiczna tych ocalałych jest często katastrofalna. Wiele osób żyje w biedzie, a następstwa przemocy często odbijają się na chronicznych chorobach psychicznych. Zapewnienie pomocy osobom dotkniętym chorobą jest obowiązkiem całego społeczeństwa – czy to poprzez wsparcie psychospołeczne, czy opiekę medyczną. Związek między tymi traumatycznymi wydarzeniami a potrzebą rozmowy o tym, jak nadal wpływają one na dzisiejsze społeczeństwo, jest niezwykle ważny. Jak podkreśla bpb, nieprzetworzona trauma ma skutki międzypokoleniowe i dotyka nie tylko samych ofiar, ale także ich rodzin.

W czasach, gdy uznanie przemocy seksualnej w konfliktach staje się coraz bardziej popularne, ważne jest, aby w tym dyskursie uwzględnić także mężczyzn. Wystawa Hannesa Junga może w niewielkim, ale znaczącym stopniu przyczynić się do opowiedzenia złożonych i często niewidocznych historii mężczyzn, którzy doświadczyli tej przemocy i odczuwają ją nadal. Szczególnie sztuka otwiera drzwi do rozmów na tematy, które często pozostają niejasne.