Bekroonde fotografie onthult geheime trauma's van mannen in Bosnië

Bekroonde fotografie onthult geheime trauma's van mannen in Bosnië

Het laatste nieuws uit de kunstscene van Brandenburg brengt interessante ontdekkingen aan het licht. Op 16 juni 2025 werd de Lotto Kunstprijs voor Fotografie uitgereikt. De hoofdprijs ging naar Hannes Jung uit Bremen voor zijn beklijvende serie ‘Men Don’t Cry’. Deze krachtige foto's belichten de verborgen trauma's van mannen die het slachtoffer waren van seksueel geweld tijdens de oorlog in Bosnië in de jaren negentig. Volgens Meetingpoint Potsdam omschrijft de jury de werken als “sensibiliserend en ontroerend”. Naast stilte en onmacht gaan ze ook in op de dagelijkse strijd om te overleven en het verlangen naar een stem.

Hannes Jung, geboren in 1986, genoot zijn artistieke opleiding in München, Valencia en Hannover. Hij werkt sinds 2009 als freelance documentairefotograaf en woont nu in Berlijn. Het selecteren van de winnaars was niet eenvoudig: in maart hadden in totaal 156 kunstenaars uit Berlijn en Brandenburg zich aangemeld voor de felbegeerde fotografieprijzen. Naast Jung werden er twee sponsorprijzen van elk 5.000 euro uitgereikt. Daniela Friebel ontving een prijs voor haar werk ‘EVENTS, 2024’, terwijl Arwed Messmer werd geëerd voor ‘DEEP TROUBLE’, waarin foto’s uit Oost-Berlijn uit de jaren vijftig te zien zijn.

Kunst en trauma in beeld

De werken van de prijswinnaars zijn tot en met 22 juni 2025 te zien in de Kunstraum Potsdam aan de Schiffbauergasse. Deze tentoonstelling maakt duidelijk hoe kunst dient als medium om over trauma te praten en zichtbaar te maken. Dit moet echter niet alleen in de context van de prijs worden bekeken. De oorlog in Bosnië in de jaren negentig is een waarschuwend voorbeeld van de enorme, verwoestende gevolgen van seksueel geweld in oorlogen. Volgens taz werden tussen 1992 en 1995 meer dan 20.000 vrouwen verkracht in Bosnië en Herzegovina terwijl er etnische zuiveringen plaatsvonden.

Verkrachting werd in dit verschrikkelijke conflict opzettelijk als wapen gebruikt om etnisch zuivere bevolkingsgroepen te creëren. Ruim 90 procent van de vrouwen die hartstochtelijk onder dit geweld leden, was moslim, terwijl de meeste daders orthodoxe christenen waren. Dergelijke daden kunnen niet alleen in cijfers worden gemeten; Ze dragen een onmetelijke last van psychologische en fysieke littekens met zich mee die tot op de dag van vandaag bij veel overlevenden blijven.

Inzicht in de uitdagingen waarmee overlevenden worden geconfronteerd

De sociaal-economische situatie van deze overlevenden is vaak catastrofaal. Velen leven in armoede, en de naweeën van geweld komen vaak tot uiting in chronische psychische aandoeningen. Het is een verantwoordelijkheid van de samenleving als geheel om hulp te bieden aan de getroffenen – zij het door middel van psychosociale steun of medische zorg. Het verband tussen deze traumatische gebeurtenissen en de noodzaak om te praten over de manier waarop deze de hedendaagse samenleving nog steeds beïnvloeden, is enorm belangrijk. Zoals bpb benadrukt, heeft onverwerkt trauma transgenerationele effecten en treft het niet alleen de overlevenden zelf, maar ook hun families.

In een tijd waarin de erkenning van seksueel geweld in conflicten steeds populairder wordt, is het belangrijk om ook mannen bij dit discours te betrekken. De tentoonstelling van Hannes Jung kan een kleine maar belangrijke bijdrage leveren aan het vertellen van de complexe en vaak onzichtbare verhalen van mannen die onder dit geweld hebben geleden en dat nog steeds doen. Vooral kunst opent deuren voor gesprekken over onderwerpen die vaak onduidelijk blijven.