Łużycki pod presją: nowe rozwiązania Brandenburgii dla języka Łużyczan

Łużycki pod presją: nowe rozwiązania Brandenburgii dla języka Łużyczan

W Brandenburgii język dolnołużycki stoi przed poważnymi wyzwaniami. Sytuacja na Dolnych Łużycach pokazuje, że dwujęzyczność jest prawie niewidoczna – poza informacjami wyborczymi i niektórymi etykietami, język ten jest rzadko słyszany i mówiony. Na Łużycach żyje około 60 000 Łużyczan, z czego dwie trzecie na Górnych Łużycach w Saksonii, a jedna trzecia na Dolnych Łużycach w Brandenburgii. To raportuje drugi prąd.

Wiele osób nie wie, że język dolnołużycki jest podobny do polskiego, podczas gdy górnołużycki ma więcej podobieństw do czeskiego. Według informacji z Wikipedia

Niedobór nauczycieli

Głównym problemem jest brak wykwalifikowanych nauczycieli. W Vetschau, Straupitz i Drebkau nauczyciele znów są aktywni na lekcjach języka dolnołużyckiego, ale w Lieberose lekcje musiały zostać wstrzymane ze względu na przeniesienie nauczyciela. Nowy program, który od 2021 r. zapewnia nowo przybyłym dostęp do lekcji języka, zaczyna przynosić pierwsze sukcesy: siedmiu z ośmiu uczestników już korzysta z niego. Jednak kształcenie nauczycieli pozostaje wyzwaniem.

Politechnika w Cottbus-Senftenberg planuje kształcić nauczycieli szkół podstawowych w zakresie przedmiotu dolnołużyckiego od semestru zimowego 2026/27. Inicjatywę tę popiera brandenburska koalicja SPD i BSW oraz opozycyjna CDU, która zabiega o większą promocję języka dolnołużyckiego. Koncepcja edukacji dwujęzycznej w przedszkolach i szkołach odgrywa kluczową rolę w zachowaniu tożsamości serbołużyckiej. RBB24 Podkreśla, że ​​rodziny posługujące się językiem dolnołużyckim powinny w przyszłości mieć możliwość nauki tego języka w placówkach opieki dziennej.

Finansowanie Fundacji na rzecz Ludu Łużyckiego

Aby w dłuższej perspektywie poprawić sytuację, konieczna jest nowa umowa finansowa dla Fundacji na rzecz Ludu Łużyckiego. Fundacja ta jest obecnie finansowana kwotą 23,9 mln euro w latach 2021–2025 przez rząd federalny oraz kraje związkowe Saksonię i Brandenburgię. Rząd stanowy proszony jest także o lobbowanie rządu federalnego na rzecz nowej umowy finansowej, gdyż obecna umowa wygasa z końcem tego roku. Zarówno parlamentarzyści CDU, jak i politycy SPD proponują tutaj wzmocnienie społeczności posługującej się językiem łużyckim, wymieniając edukację jako klucz do zachowania serbołużyckiej tożsamości.

Łużyczanie zamieszkują Łużyce od około 1500 lat i z dumą kultywują swoje zwyczaje i tradycje. Czas jednak gra kluczową rolę – obecnie w regionie dolnołużyckim posługuje się aktywnie zaledwie około 5000 osób. Pakiet działań na rzecz promocji tego języka, którego inicjatorami mają być różne frakcje polityczne, mógłby w decydujący sposób przyczynić się do podniesienia dolnołużyckiej kultury edukacyjnej w Brandenburgii. Tylko dzięki ukierunkowanym działaniom edukacyjnym i wsparciu finansowemu język dolnołużycki może zostać uwolniony od zagrożonej sytuacji.